Tα νοσοκομειακά υγρά απόβλητα, εκτός από τους συμβατικούς ρύπους των αστικών λυμάτων, περιέχουν και μία μεγάλη ποικιλία μικρορρύπων που περιλαμβάνουν ευρέως χρησιμοποιούμενες φαρμακευτικές ενώσεις, εξειδικευμένες χημικές ουσίες για τη θεραπεία συγκεκριμένων παθήσεων, απολυμαντικά καθώς και πολυανθεκτικά βακτήρια. Με βάση την νέα πρόταση για την επικαιροποίηση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 91/271 για
την επεξεργασία των αστικών λυμάτων που πρόσφατα δημοσιοποιήθηκε, οι Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) θα πρέπει να παρακολουθούν τα επίπεδα 6 τουλάχιστον μικρορρύπων στις εκροές τους και να εφαρμόζουν τεταρτοβάθμια επεξεργασία ώστε να τις απομακρύνουν κατά ποσοστό ίσο με 80%.
Είναι φανερό ότι η τεταρτοβάθμια επεξεργασία θα βελτιώσει περαιτέρω την τελική εκροή των εγκαταστάσεων επεξεργασίας, κάτι το οποίο θα συμβάλει στην αξιοποίηση της, ως υδατικού πόρου. Η επαναχρησιμοποίηση των κατάλληλα επεξεργασμένων νοσοκομειακών υγρών αποβλήτων, θα μπορούσε, ωστόσο, να αποτελεί και μια πρόκληση για την εξοικονόμηση του πολύτιμου φυσικού πόρου του νερού, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και για την άρδευση των χώρων πρασίνου ενός νοσοκομείου. Ωστόσο, με μία πρώτη ανάγνωση, ενδεχομένως να προκαλούσε ανησυχία, με βάση τις γνώσεις που έχουμε για το τί ακριβώς περιέχουν τα νοσοκομειακά υγρά απόβλητα.
Η εταιρεία Medical Waste Περιβαλλοντική Διαχείριση Α.Ε., το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ), το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Πολυτεχνείο Κρήτης, ανέλαβαν την πρόκληση αυτή και στο πλαίσιο του έργου «ΔΙΑΝΥΑ», της Δράσης «ΕΡΕΥΝΩ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ – ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ», το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και Εθνικούς πόρους μέσω του Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα &
Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ) (κωδικός έργου:Τ2ΕΔΚ-02905), εξέτασαν τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης επεξεργασμένων νοσοκομειακών υγρών αποβλήτων.
Στο Βενιζέλειο- Πανάνειο Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου, κατασκευάστηκε και λειτούργησε ένα πρότυπο πιλοτικό σύστημα επεξεργασίας νοσοκομειακών αποβλήτων, το οποίο αποτελείται από βιολογικές διεργασίες (αναερόβιες, αερόβιες), φυσικές διεργασίες (μεμβράνες), διεργασίες
προηγμένης οξείδωσης και απολύμανσης. Διερευνήθηκε η χρήση της τελικής εκροής του πρότυπου αυτού συστήματος επεξεργασίας για άρδευση σε καλλιέργειες του φυτού «κατηφές», το οποίο ευδοκιμεί σε παρτέρια και γλάστρες και είναι γνωστό για τα υπέροχα κίτρινα, πορτοκαλί και κεραμιδί λουλούδια του.
Συγκεκριμένα, σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε η εφαρμογή τεσσάρων διαφορετικών σεναρίων καλλιέργειας του φυτού χώρων πρασίνου «κατηφές».
Φυτεύτηκαν γλάστρες και αρδευόταν ανάλογα το σενάριο με νερό άρδευσης, νερό άρδευσης με προσθήκη λιπάσματος, επεξεργασμένα νοσοκομειακά υγρά απόβλητα από την έξοδο της προαναφερόμενης πιλοτικής μονάδας και στην τελευταία εφαρμογή προστέθηκαν στην τελική επεξεργασμένη εκροή εννέα από τις πιο γνωστές και διαδεδομένες φαρμακευτικές ουσίες.
Η μελέτη αυτή διήρκησε 3 μήνες και σε όλα τα βήματα ανάπτυξης μετρήθηκαν βασικά ποιοτικά χαρακτηριστικά των φυτών, όπως: χλωροφύλλη, ύψος και βάρος φυτών, αριθμός λουλουδιών, αριθμός φύλλων, διάμετρος βλαστών, ύψος, βάρος και διάμετρος λουλουδιών, βάρος υπέργειου μέρους φυτού, κ.ά.
Τα αποτελέσματα, αναφορικά με την ανάπτυξη των φυτών ήταν πολύ ενθαρρυντικά.
Η άρδευση με την επεξεργασμένη εκροή της πιλοτικής μονάδας του ΒΓΝΗ αποδείχθηκε ότι είναι μη τοξική για τα φυτά.
Η προσθήκη λιπασμάτων, όπως ήταν αναμενόμενο, οδήγησε σε μεγαλύτερη ανάπτυξη των φυτών.
Ωστόσο, αντίστοιχη ανάπτυξη των φυτών παρατηρήθηκε με την άρδευση με τη χρήση επεξεργασμένη εκροής, είτε με προσθήκη φαρμακευτικών ουσιών είτε όχι. Οι συγκεντρώσεις των φαρμακευτικών ουσιών ή η αυξημένη τιμή της αγωγιμότητας (σύνολο διαλυμένων αλάτων στο νερό) σε
σχέση με το φυσικό νερό άρδευσης παρατηρήθηκαν ότι είναι μη τοξικές για την ανάπτυξη των φυτών, τα οποία ήταν αρκετά ανθεκτικά. Αναφορικά με την ανάπτυξη των φυτών, τα επεξεργασμένα νοσοκομειακά υγρά απόβλητα της πιλοτικής μονάδας του ΒΓΝΗ δύναται να επαναχρησιμοποιηθούν για την άρδευση των χώρων πρασίνου του νοσοκομείου και την εξοικονόμηση του δημόσιου αγαθού του νερού.
Στις μέρες μας, τα προβλήματα που δημιουργούνται από την ύπαρξη φαρμακευτικών ουσιών στα αστικά λύματα, επιβάλλουν την εξέταση εφαρμογής, τέτοιου είδους ή παρόμοιων, επιτόπιων ολοκληρωμένων μεθόδων επεξεργασίας των νοσοκομειακών υγρών αποβλήτων, στην σημείο δηλαδή που παράγονται. Με αυτό τον τρόπο οι εξειδικευμένες τεχνολογίες θα εφαρμόζονται σε σημαντικά μικρότερες ποσότητες υγρών αποβλήτων και όχι το σύνολο των αστικών λυμάτων μιας πόλης, που θα επιμολύνονταν από τη διοχέτευση των νοσοκομειακών υγρών αποβλήτων και επιπρόσθετα θα εξοικονομούνται ημερησίως ποσότητες νερού που θα χρησιμοποιείται για άρδευση χώρων πρασίνου.
